ఒకపరి కొకపరి

ఒకపరి కొకపరి కొయ్యారమై
మొకమున కళలెల్ల మొలచినట్లుండె ||

జగదేకపతిమేనచల్లిన కర్పూర ధూళి
జిగిగొని నలువంక చిందగాను
మొగి చంద్రముఖి నురమున నిలిపెగాన
పొగరు వెన్నెల దిగబోసి నట్లుండె

పొరిమెఱుగు చెక్కుల పూసిన తట్టుపునుగు
కరగి ఇరుఎసల కారగాను
కరిగమన విభుడు గనక మోహమదము
తొరగి సామజసిరి దొలకినట్లుండె||

మెఱయ శ్రీ వేంకటేశుమేన సింగారముగాను
తఱచైన సొమ్ములు ధరియించగా
మెఱగు బోణి అలమేలు మంగయు తాను
మెఱుపు మేఘము గూడి మెఱసినట్లుండె||

పెదతిరుమలాచార్యుల వారి శృంగార సంకీర్తన! తిరుమల స్వామి వారి తిరుమంజనపు కీర్తన ఇది.! తట్టుపునుగు అలదేవేళ, కర్పూర ధూళి చల్లేవేళ, ఇతర విశేష సేవా సమయాలలో అమ్మవారితో కూడిన స్వామివారి జగదేక సౌందర్యం అనేక రకాలుగా భాసిస్తుందట. అలమేల్మంగతో కూడిన వేంక టవిభుడు శరత్కాలపు పొగరు వెన్నెల దిగబోసినట్లుగా ఉన్నాడట. స్వామి వారి చెక్కిళ్ళపై పూసిన తట్టుపునుగు కరగి ఇరువైపులా కారగా, అదెలాగున ఉన్నదంటే కరిగమనయైన లక్ష్మీ విభుడు గనుక సామజవరగమనుని నుండి మోహమదము స్రవించునట్లున్నదట. వక్షస్థలౌన అలమేల్మంగను నిడుకొన్న వేంకటేశ్వర స్వామికి సొమ్ములు (ఆభరణాలు) అలంకరించగా, తళుక్కున మెరిసే మెరుపు నల్లని మేఘములతో కూడినట్లున్నదని పెదతిరుమలయ్య ఆ ఇరువురి ప్రణయ సౌందర్యాన్ని భక్తులకు అందిస్తున్నాడు! 

ఒక్కడే ఏకాంగ వీరుడు

ఒక్కడే ఏకాంగ వీరుడుర్వికి దైవమౌనా
యెక్కడా హనుమంతుని కెదురా లోకము

ముందట నేలే పట్టమునకు బ్రహ్మయినాడు
అందరు దైత్యులచంపి హరిపేరైనాడు
అంది రుద్రవీర్యము తానై హరుడైనాడు
యెందు నీ హనుమంతుని కెదురా లోకము

చుక్కలు మోప పెరిగి సూర్యుడు తానైనాడు
చిక్కుపాతాళము దూరి శేషుడైనాడు
గక్కన వాయుజుడై జగత్ప్రాణుడైనాడు
ఎక్కువ హనుమంతుని కెదురా లోకము

జలధి పుటమెగసి చంద్రుడు తానైనాడు
చెలగి మేరుపుపొంత సింహమైనాడు
బలిమి శ్రీ వేంకటేశు బంటై మంగాంబుధిని
ఇల ఈ హనుమంతుని కెదురా లోకము

ఆంజనేయుని ప్రతాపానికి ఈ ఇలలో తిరుగులేదు! బ్రహ్మపట్టాన్ని పొందిన ధీరుడీతడు. రాక్షసులను సంహరించి హరి పేరుకు మారుగా నిలిచాడు. శివుని ఆత్మజుడు ఈ హనుమంతుడు. ఆకాశాన్ని ఆక్రమించి సూర్యుణ్ణి అందుకున్నవాడు! పాతాళము చొచ్చి శేషుడైనాడు! వాయురూపంలో జగతికి ప్రాణమైనాడు. ఇన్ని విశిష్టతలు కల ఈ హనుమంతుడు కలియుగంలో బ్రహ్మాండనాయకుడైన శ్రీ వేంకటేశ్వరునికి దాసుడైనాడు అని అన్నమాచార్యులవారు ఆంజనేయుని శౌర్య పరాక్రమాన్ని తెలియజేస్తున్నారు.
 

ఉర్వి = భూమి
దైత్యులు = రాక్షసులు
మేరుపు పొంత = మేరు పర్వతం దగ్గర
ఏకాంగ వీరుడు = విష్ణుమూర్తి
మంగాంబుధి = ఒక ఊరు